۱۳۸۹ اردیبهشت ۲۹, چهارشنبه

ویکی‌لیکس، جائی برای افشاگری‌های بزرگ و کوچک WikiLeaks

افشاگری
یک فیلم ویدئویی درباره حمله هوایی بیرحمانه سربازان آمریکائی با هلیکوپتر جنگی به شهروندان بیدفاع عراقی و کشتار آنان و همچنین یک گزارش نشت‌کرده از سازمان سیا درباره چگونگی اثرگذاری دولت آمریکا بر افکار عمومی مردم فرانسه و آلمان از جمله چیزهائی است که در اخیراً در سایت ویکی‌لیکس منتشر شده‌اند و توجه گسترده جهانی را به خوب جلب کرده‌اند. انتشار گزارشی درباره کاوپتینگ بانک، بزرگترین بانک ورشکسته ایسلندی نیز که نشان داد شماری از مدیران بانکی و سیاستمداران در آن قضیه دخیل بوده‌اند، مورد توجه فراوان قرار گرفت و به مشهورتر شدن ویکی‌لیکس انجامید. ویکی‌لیکس بارها چنین اسناد و اطلاعات تکاندهنده‌ای را در اینترنت منتشر کرده است.

ویکی‌لیکس یک سایت اینترنتی است که مقر اینترنتی آن سوئد است. اسناد گوناگون از جمله آندسته از اسناد سرّی دولتی و اسناد شرکت‌ها، که قانوناً محرمانه هستند اما حاوی اطلاعات حساس و قابل افشاشدن باشند را می‌توان به صورت ناشناس در سایت ویکی‌لیکس منتشر کرد. ویکی‌لیکس با استفاده از کدگذاری پیشرفته ناشناس بودن مطلق منابع خبری خود را تضمین می‌کند و به این ترتیب هویت منابع اطلاعاتی در آن ناشناس و غیرقابل ردیابی می‌‌ماند.

جولیان آسانج
یکی از پدیدآورندگان این ویکی‌لیکس یا در واقع چهره شناخته شده این سایت در رسانه‌ها، جولیان آسانج است. وی اهل استرالیاست اما اطلاعات چندانی درباره وی در دست نیست و حتی آدرس مسکونی وی نیز شناخته شده نیست. خود وی از جمله در مصاحبه با رسانه‌های سوئدی (برنامه کانال ۱ رادیو سراسری سوئد و روزنامه افتون بلادت) گفته است که مخفی‌کاری وی به این دلیل است که دشمنان نتوانند امنیت وی را به خطر بیندازند. بسیاری شواهد نشان از این دارد که جولیان آسانج پیش از این هکر (رخنه‌گر رایانه‌ای) بوده است. وی می‌گوید که این سایت را با همکاری گروهی از فعالان حقوق بشر از گوشه و کنار جهان بنیان نهاده است. وی هدف ویکی‌لیکس را گسترش عدالت، دفاع از آزادی بیان و مبارزه با سانسور اعلام می‌کند. فعالان حقوق بشر، گروه‌های صلح و بسیاری عدالت دوستان و دوستداران آزادی بیان حمایت‌های گسترده‌ای را به اشکال گوناگون از ویکی‌لیکس و جولیان آسانج می‌کنند و زمینه ادامه فعالیت آنان را فراهم می‌کنند.

رسانه‌های دولتی جمهوری اسلامی و ویکی‌لیکس
ویکی‌لیکس در دسامبر ۲۰۰۶ راه‌اندازی شد و شمار اسناد منتشر شده در آن پس از یک سال به بیش از یک میلیون رسید. در فوریه ۲۰۰۸ محدودیت‌هائی برای این سایت ایجاد شد. گفته می‌شود که فشارهای دولت‌های آمریکا و چین منجر به اعمال این محدودیت‌ها شده بود. اما ویکی‌لیکس توانست پس از مدتی آدرس اینترنتی جدیدی برای خود فراهم کند. ویکی‌لیکس در دوره‌هائی با دشواری‌های مالی نیز روبرو بوده است و ناچار شده است که کار خود را موقتاً متوقف کند. این فقط دولت‌های آمریکا و چین نیستند که دشمن ویکی‌لیکس هستند. دولت‌های اسرائیل، کره شمالی، روسیه، ویتنام و زیمباوه هم از فعالیت این سایت رضایت ندارند و امکان دسترسی به این سایت را برای شهروندان خود از بین برده‌اند. بسیاری از سایت‌های اینترنتی و رسانه‌های دولتی جمهوری اسلامی در ایران بارها نقل کرده‌اند که "ویکی‌لیکس فیلم جنایت آمریکا در کشتار عراقی‌ها را منتشر کرد و جنایت آمریکا را فاش کرد"، اما هیچیک از آنها از آزادی‌هائی که در کشورهای غربی وجود دارد و امکان ایجاد چنین سایتی را فراهم آورده سخن نگفته‌اند. رسانه‌های دولتی جمهوری اسلامی هرگز اشاره نکرده‌اند که هیچیک از پدیدآورندگان، گردانندگان و منابع اطلاعاتی ویکی‌لیکس در کشورهای غربی مورد تعقیب و آزار و اذیت دولت‌های غربی قرار نگرفته‌اند. دولت ایران با بلوکه کردن ویکی‌لیکس، مانع دسترسی کاربران اینترنتی در ایران به این سایت شده است.

پالیزدار و شهبازی
پدیده‌ی افشاگری پیوسته در جمهوری اسلامی وجود داشته و در سال‌های اخیر گسترش یافته است. عباس پالیزدار با پشتگرمی محمود احمدی‌نژاد دست به افشاگری‌هائی زد اما پس از مدت کوتاهی به اتهام افشاگری دستگیر شد و اکنون در زندان است. عبدالله شهبازی نیز که از جمله در نهادهای امنیتی و پژوهشی وابسته به وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی فعال بوده و به اسناد دولتی دسترسی داشته، افشاگری‌های گسترده‌ و مستندی از جمله درباره زمینخواری و مفاسد اقتصادی در سایت خود انجام داده است. عبدالله شهبازی نیز چند بار در دو سال اخیر دستگیر شده و دادگاه او اکنون در جریان است.

مهدی کروبی، محسن مخملباف و امیر فرشاد ابراهیمی
افشاگری‌های مهدی کروبی درباره تجاوز در زندان‌های جمهوری اسلامی در سراسر جهان طنین انداخت و به مشروعیت‌زدائی از رژیم انجامید. افشاگری‌های محسن مخملباف درباره کاخ‌ها، عباها، پیپ‌ها و ثروت‌ افسانه‌ای علی خامنه‌ای و فرزندانش دارای جزئیاتی بود که شاید قدری غیردقیق به نظر برسد. اما افشاگری‌های امیر فرشاد ابراهیمی حاکی از آنست که وی همچنان ارتباط‌های گسترده‌ای با بسیجی‌ها و سپاهیان در ایران دارد.

اکبر هاشمی رفسنجانی که خود و فرزندانش را در معرض هجوم‌های بیت خامنه‌ای، سپاه و جناح احمدی‌نژاد می‌بیند در رویاروئی با آخوند یزدی تهدید به افشاگری کرد اما هنوز فرمان آغاز افشاگری را به فرزندانش نداده است. مقامات دولتی و امنیتی جمهوری اسلامی که به غرب یا به کشورهای عربی پیرامون خلیج فارس پناهنده شده‌اند یا آنان که هنوز در ایران هستند اما گفته می‌شود با سرویس‌های امنیتی بیگانه ارتباط دارند، ترجیح داده‌اند اطلاعات خود را بی سر و صدا در اختیار آن سرویس‌های امنیتی قرار دهند و آنها را در رسانه‌ها منتشر نکنند.

افشاگری در ایران به سیاست و اقتصاد محدود نیست. از آنجا که فساد و رشوه به ادارات، ورزش و دیگر عرصه‌های اجتماع نیز کشیده شده است، زمینه افشاگری نیز بایستی به همان میزان گسترده باشد. ویکی‌لیکس این امکان را برای آندسته از افشاگران که هنوز در بدنه دستگاه جمهوری اسلامی هستند فراهم می‌کند که با به حداقل رساندن پیامدهای افشاگری برای امنیت شخصی، اطلاعات خود را به گروه‌های بزرگتری از شهروندان برسانند.

جولیان آسانج، یکی از پدیدآورندگان سایت ویکی‌لیکس
Julian Assange