۱۳۸۹ خرداد ۳, دوشنبه

شاپور بختیار

مقامات جمهوری اسلامی که سال‌ها هرگونه دخالت در قتل شاپور بختیار را انکار می‌کردند، در تهران رسماً از قاتل شاپور بختیار به عنوان "اسوه مقاومت و قهرمان" استقبال کردند. قاتل در تهران گفت بهشت را پیدا کرده است.

شاپور بختیار، آخرین نخست وزیر دولت پادشاهی

۱۳۸۹ اردیبهشت ۳۱, جمعه

نمايشگاه كتاب تهران و میوه‌های ممنوعه‌

بيست و سومين نمايشگاه سالانه كتاب تهران یا به گفته و نوشته منتقدان "کتابفروشی بزرگ تهران" همراه بود با بحث‌های فراوان. بازدیدکنندگان نمایشگاه كتاب شاهد کنترل گسترده نیروهای امنیتی بر فضای نمايشگاه بودند. مقامات امنیتی خود از نصب دوربين‌های مدار بسته برای کنترل مردم سخن گفتند، اما موضوعی که همه چیز را در نمایشگاه کتاب تحت الشعاع قرار داد، سانسور و گردآورى كتاب‌هائى از نويسندگانى با دیدگاه‌های بسیار گوناگون بود.

كتاب‌هائى از شاعران و نویسندگان نامداری مانند صادق هدايت، فروغ فرخزاد، هوشنگ گلشيرى و محمود دولت آبادى و حتی كتاب‌هائى از روحانیونی مانند آيت‌الله منتظرى، آيت‌الله صانعى، آيت‌الله بهشتى و محسن كديور از نمايشگاه كتاب تهران گردآورى شدند. در این میان آثار نویسندگان نسبتاً کمتر شناخته شده‌ای مانند عباس معروفى نیز از نمایشگاه كتاب تهران گردآورى شدند.

این اقدام دولت و نیروهای امنیتی نیز مانند بسیاری از دیگر اقدامات آنان نشاندهنده تناقضاتی است که در بطن رژیم جمهوری اسلامی وجود دارد به طوری که تدابیررژیم در بسیاری موارد در عمل به ضد خود تبدیل می‌شود. گردآورى این کتاب‌ها از نمايشگاه كتاب تهران هر چند اقدامی ضد دمکراتیک و ناقض آزادی بیان است، اما در عین حال باعث تبلیغ گسترده‌ای برای کتاب‌های گردآورى شده و نویسندگان آنان نیز شده است. بسیاری از کتاب‌های گردآوری شده پیش از این در بازار کتاب ایران عرضه شده‌اند و هزاران نسخه از آنها نیز به فروش رسیده است. افزون بر این نسخه‌های دیجیتالی بسیاری از کتاب‌های گردآورى نیز در اینترنت در دسترس خوانندگان است.

گردآورى و ممنوع کردن کتاب نشان از سراسیمگی رژیم ولایت فقیه و هراس آن از دگراندیشی و دگراندیشان دارد، اما اقدام رژیم جمهوری اسلامی این کتاب‌ها را مبدل به میوه‌های ممنوعه‌ کرده است و به این ترتیب انگیزه جوانان برای خواندن آنها دو چندان خواهد شد.

اثری بدون شرح از حسن کریم‌زاده

۱۳۸۹ اردیبهشت ۲۹, چهارشنبه

ویکی‌لیکس، جائی برای افشاگری‌های بزرگ و کوچک WikiLeaks

افشاگری
یک فیلم ویدئویی درباره حمله هوایی بیرحمانه سربازان آمریکائی با هلیکوپتر جنگی به شهروندان بیدفاع عراقی و کشتار آنان و همچنین یک گزارش نشت‌کرده از سازمان سیا درباره چگونگی اثرگذاری دولت آمریکا بر افکار عمومی مردم فرانسه و آلمان از جمله چیزهائی است که در اخیراً در سایت ویکی‌لیکس منتشر شده‌اند و توجه گسترده جهانی را به خوب جلب کرده‌اند. انتشار گزارشی درباره کاوپتینگ بانک، بزرگترین بانک ورشکسته ایسلندی نیز که نشان داد شماری از مدیران بانکی و سیاستمداران در آن قضیه دخیل بوده‌اند، مورد توجه فراوان قرار گرفت و به مشهورتر شدن ویکی‌لیکس انجامید. ویکی‌لیکس بارها چنین اسناد و اطلاعات تکاندهنده‌ای را در اینترنت منتشر کرده است.

ویکی‌لیکس یک سایت اینترنتی است که مقر اینترنتی آن سوئد است. اسناد گوناگون از جمله آندسته از اسناد سرّی دولتی و اسناد شرکت‌ها، که قانوناً محرمانه هستند اما حاوی اطلاعات حساس و قابل افشاشدن باشند را می‌توان به صورت ناشناس در سایت ویکی‌لیکس منتشر کرد. ویکی‌لیکس با استفاده از کدگذاری پیشرفته ناشناس بودن مطلق منابع خبری خود را تضمین می‌کند و به این ترتیب هویت منابع اطلاعاتی در آن ناشناس و غیرقابل ردیابی می‌‌ماند.

جولیان آسانج
یکی از پدیدآورندگان این ویکی‌لیکس یا در واقع چهره شناخته شده این سایت در رسانه‌ها، جولیان آسانج است. وی اهل استرالیاست اما اطلاعات چندانی درباره وی در دست نیست و حتی آدرس مسکونی وی نیز شناخته شده نیست. خود وی از جمله در مصاحبه با رسانه‌های سوئدی (برنامه کانال ۱ رادیو سراسری سوئد و روزنامه افتون بلادت) گفته است که مخفی‌کاری وی به این دلیل است که دشمنان نتوانند امنیت وی را به خطر بیندازند. بسیاری شواهد نشان از این دارد که جولیان آسانج پیش از این هکر (رخنه‌گر رایانه‌ای) بوده است. وی می‌گوید که این سایت را با همکاری گروهی از فعالان حقوق بشر از گوشه و کنار جهان بنیان نهاده است. وی هدف ویکی‌لیکس را گسترش عدالت، دفاع از آزادی بیان و مبارزه با سانسور اعلام می‌کند. فعالان حقوق بشر، گروه‌های صلح و بسیاری عدالت دوستان و دوستداران آزادی بیان حمایت‌های گسترده‌ای را به اشکال گوناگون از ویکی‌لیکس و جولیان آسانج می‌کنند و زمینه ادامه فعالیت آنان را فراهم می‌کنند.

رسانه‌های دولتی جمهوری اسلامی و ویکی‌لیکس
ویکی‌لیکس در دسامبر ۲۰۰۶ راه‌اندازی شد و شمار اسناد منتشر شده در آن پس از یک سال به بیش از یک میلیون رسید. در فوریه ۲۰۰۸ محدودیت‌هائی برای این سایت ایجاد شد. گفته می‌شود که فشارهای دولت‌های آمریکا و چین منجر به اعمال این محدودیت‌ها شده بود. اما ویکی‌لیکس توانست پس از مدتی آدرس اینترنتی جدیدی برای خود فراهم کند. ویکی‌لیکس در دوره‌هائی با دشواری‌های مالی نیز روبرو بوده است و ناچار شده است که کار خود را موقتاً متوقف کند. این فقط دولت‌های آمریکا و چین نیستند که دشمن ویکی‌لیکس هستند. دولت‌های اسرائیل، کره شمالی، روسیه، ویتنام و زیمباوه هم از فعالیت این سایت رضایت ندارند و امکان دسترسی به این سایت را برای شهروندان خود از بین برده‌اند. بسیاری از سایت‌های اینترنتی و رسانه‌های دولتی جمهوری اسلامی در ایران بارها نقل کرده‌اند که "ویکی‌لیکس فیلم جنایت آمریکا در کشتار عراقی‌ها را منتشر کرد و جنایت آمریکا را فاش کرد"، اما هیچیک از آنها از آزادی‌هائی که در کشورهای غربی وجود دارد و امکان ایجاد چنین سایتی را فراهم آورده سخن نگفته‌اند. رسانه‌های دولتی جمهوری اسلامی هرگز اشاره نکرده‌اند که هیچیک از پدیدآورندگان، گردانندگان و منابع اطلاعاتی ویکی‌لیکس در کشورهای غربی مورد تعقیب و آزار و اذیت دولت‌های غربی قرار نگرفته‌اند. دولت ایران با بلوکه کردن ویکی‌لیکس، مانع دسترسی کاربران اینترنتی در ایران به این سایت شده است.

پالیزدار و شهبازی
پدیده‌ی افشاگری پیوسته در جمهوری اسلامی وجود داشته و در سال‌های اخیر گسترش یافته است. عباس پالیزدار با پشتگرمی محمود احمدی‌نژاد دست به افشاگری‌هائی زد اما پس از مدت کوتاهی به اتهام افشاگری دستگیر شد و اکنون در زندان است. عبدالله شهبازی نیز که از جمله در نهادهای امنیتی و پژوهشی وابسته به وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی فعال بوده و به اسناد دولتی دسترسی داشته، افشاگری‌های گسترده‌ و مستندی از جمله درباره زمینخواری و مفاسد اقتصادی در سایت خود انجام داده است. عبدالله شهبازی نیز چند بار در دو سال اخیر دستگیر شده و دادگاه او اکنون در جریان است.

مهدی کروبی، محسن مخملباف و امیر فرشاد ابراهیمی
افشاگری‌های مهدی کروبی درباره تجاوز در زندان‌های جمهوری اسلامی در سراسر جهان طنین انداخت و به مشروعیت‌زدائی از رژیم انجامید. افشاگری‌های محسن مخملباف درباره کاخ‌ها، عباها، پیپ‌ها و ثروت‌ افسانه‌ای علی خامنه‌ای و فرزندانش دارای جزئیاتی بود که شاید قدری غیردقیق به نظر برسد. اما افشاگری‌های امیر فرشاد ابراهیمی حاکی از آنست که وی همچنان ارتباط‌های گسترده‌ای با بسیجی‌ها و سپاهیان در ایران دارد.

اکبر هاشمی رفسنجانی که خود و فرزندانش را در معرض هجوم‌های بیت خامنه‌ای، سپاه و جناح احمدی‌نژاد می‌بیند در رویاروئی با آخوند یزدی تهدید به افشاگری کرد اما هنوز فرمان آغاز افشاگری را به فرزندانش نداده است. مقامات دولتی و امنیتی جمهوری اسلامی که به غرب یا به کشورهای عربی پیرامون خلیج فارس پناهنده شده‌اند یا آنان که هنوز در ایران هستند اما گفته می‌شود با سرویس‌های امنیتی بیگانه ارتباط دارند، ترجیح داده‌اند اطلاعات خود را بی سر و صدا در اختیار آن سرویس‌های امنیتی قرار دهند و آنها را در رسانه‌ها منتشر نکنند.

افشاگری در ایران به سیاست و اقتصاد محدود نیست. از آنجا که فساد و رشوه به ادارات، ورزش و دیگر عرصه‌های اجتماع نیز کشیده شده است، زمینه افشاگری نیز بایستی به همان میزان گسترده باشد. ویکی‌لیکس این امکان را برای آندسته از افشاگران که هنوز در بدنه دستگاه جمهوری اسلامی هستند فراهم می‌کند که با به حداقل رساندن پیامدهای افشاگری برای امنیت شخصی، اطلاعات خود را به گروه‌های بزرگتری از شهروندان برسانند.

جولیان آسانج، یکی از پدیدآورندگان سایت ویکی‌لیکس
Julian Assange

۱۳۸۹ اردیبهشت ۲۷, دوشنبه

اجرای طرح هدفنمد کردن یارانه‌ها

"صفرها برای مردم"
دولت ایران اعلام کرده که طرح حذف یارانه‌ها از اول خرداد شروع می‌شود و یارانه نقدی هر ایرانی ماهی ۲۰۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ تومان است. صادق محصولی وزیر رفاه و تأمین اجتماعی گفت: نخستین مرحله از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، دریافت شماره حساب سرپرستان خانوار است. نخستین مرحله هدفمند کردن یارانه‌ها از روز سه‌شنبه ۲۸ اردیبهشت در سه استان ایلام، خراسان شمالی و گیلان به صورت آزمایشی آغاز می‌شود.

دولت احمدی‌نژاد تاکنون چندین بار جزئیات اجرای این طرح را تغییر داده است و آخرین تصمیم دولت بدین معناست که پیش از آنکه فراورده‌های یارانه‌ای مانند بنزین و گازوئیل با قیمت بازارهای بین‌المللی در بازار داخلی عرضه شود، یارانه‌های نقدی به حساب خانوارها واریز خواهد شد. به گفته بسیاری از کارشناسان و اقتصاددانان این سیاست از جمله منجر به افزایش تورم در ایران خواهد شد. درباره پیآمدهای اجتماعی و سیاسی این طرح نیز بسیار سخن گفته شده است.


"صفرها برای مردم"
اثری از حسن کریم زاده به مناسبت عرضه اسکناس ۱۰۰۰۰ تومانی، روزنامه پول


این هم اثری بدون شرح از کامبیز درم‌بخش. اما شاید چندان هم به طرح هدفمندکردن یارانه‌ها بی‌ربط نباشد!


۱۳۸۹ اردیبهشت ۲۶, یکشنبه

دفاع از حق، بدون نگاه به ایدئولوژی افراد

میرحسین موسوی در آخرین اظهار نظر خود در سایت کلمه (پنجشنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۳۸۹) گفت: "در یک تعامل جمعی، از طریق رسانه‌های مجازی و راهپیمایی‌ها یاد گرفته‌ایم که مسائل گوناگون را از این زاویه دید که مسائل را از هم تفکیک کنیم، ببینیم. از خوبی‌ها دفاع کنیم و در مقابل بدی‌ها بایستیم. اگر به کسی ظلم می‌شود بدون توجه به ایدئولوژی‌اش، از حق او دفاع کنیم. نه به این عنوان که تفکر او را قبول داریم بلکه دفاع از حق، مسئله‌ای است که اگر در جامعه ما جا بیفتد، قدم بزرگی به پیش گذاشته‌ایم."

یکی از عوامل کلیدی دگرناپذیری و انحصارطلبی در ایران دین اسلام است، چه آنگاه که این دین وسیله‌ای برای کسب و حفظ قدرت سیاسی باشد و چه آنگاه که این دین غیر سیاسی باشد. به یاد بیاوریم که نه تنها آقایان خمینی، مصباح یزدی و مکارم شیرازی، بلکه صافی گلپايگانی، بهجت، سیستانی و تک تک مراجع تقلید، احتمالاً به استثنای آیت‌الله منتظری، غیرمسلمانان و حتی غیرشیعیان را نجس می‌دانند. روحانیت شیعه نابردباری و دگرناپذیری را به ده‌ها نسل از ایرانیان القا کرده و حتی با رواج اندیشه و مراسم "عُـمرکشان" بردباری شیعیان در برابر سنی‌ها را نیز از بین برده است. دینی که خود را حق و دیگران را باطل می‌داند، کتاب خود را ختم کلام و پیامبر خود را خاتم‌الانبیاء می‌داند، پیروانش نیز خود را مالک حقیقت مطلق دانسته و در پی نفی و حذف دیگران برمی‌آیند.

انحصارطلبی‌، دگرناپذیری و سلطه‌جوئی‌ سران و کارگزاران جمهموری اسلامی، نه تنها از روز نخست روی‌ کارآمدن رژیم جمهموری اسلامی، بلکه در روزهای تظاهرات گسترده پیش از پیروزی انقلاب آشکار شد و نشان از دید عمیقاً تبعیض‌آمیز مسلمانان شیعه به دگراندیشان و غیرخودی‌ها داد. در تظاهراتی که در هفته‌های پیش از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ در تهران روی داد، طرفداران خمینی که در آنزمان در اکثریت بودند با خشونت مانع می‌شدند تا گروه‌های متشکل غیرمذهبی که آنزمان عمدتاً گروه‌های چپ بودند، از شعارها و پلاکاردهای خود در تظاهرات استفاده کنند. مذهبی‌های فعال در تظاهرات تهران می‌گفتند: "شعارها فقط از وانت داده می‌شود". منظور وانتی بود که هادی غفاری در آن نشسته بود و شعارها را از بلندگو دیکته می‌کرد. پیش از آن نیز بسیاری از مذهبی‌ها از جمله طرفداران خمینی در زندان‌ها با کافر و نجس شمردن چپ‌ها صف خود را از آنان جدا کردند. با روی کارآمدن رژیم جمهموری اسلامی این بینش انحصارطلبانه با خشونت به سراسر جامعه گسترش داده شد و به نفی و حذف غیرمکتبی‌ها و غیرخودی‌ها انجامید.

موضعگیری اخیر میرحسین موسوی گامی است کوچک اما مهم در راستای ایجاد تحول فکری در فرهنگ و جامعه ایرانی. چه نیکوست که دیگر مذهبی‌ها و ملی‌مذهبی‌ها نیز با موضعگیری آشکار صف خود را از انحصارطلبان جدا کنند و همانند میرحسین موسوی اظهار کنند که همگی ما بایستی بدون نگاه به ایدئولوژی و طرز فکر آدم‌ها و وابستگی حزبی آنها، از حقشان دفاع کنیم و روبروی ظلم و ستم ایستادگی نماییم. یکی از رمزهای پیشرفت کشورهای غربی پذیرفتن حقوق تک تک افراد جامعه، صرفنظر از نژاد، زبان، ثروت، باورهای سیاسی، گرایش‌های دینی و جنسی و همچنين خاستگاه اجتماعی آنان است. تنها هنگامی که چنین بینشی در جامعه ما نهادینه شود و در پهنای جامعه گسترده شود، کشور ما خواهد توانست گام‌های مطمئنی به جلو بردارد.

میرحسین موسوی: لزوم دفاع از حق، بدون نگاه به ایدئولوژی افراد (عکس از محمد فرنود، مجله تایم)

۱۳۸۹ اردیبهشت ۲۵, شنبه

شیر طلائی سینمای ایران در بند

جعفر پناهی، شیر طلائی سینمای ایران همچنان در بند جمهوری اسلامی است. صندلی جعفر پناهی، عضو هیأت داوران شصت و سومین جشنواره فیلم کن در مراسم افتتاحیه خالی ماند. جعفر پناهی در پیامی از بند ۲۰۹ زندان اوین به مدیر جشنواره فیلم کن از همه اندرکاران جشنواره کن به خاطر همبستگی آنان و تلاش‌‌هائی که برای آزادی وی صورت می‌گیرد سپاسگزاری کرد.

در شامگاه دوشنبه ۱۰ اسفند ۱۳۸۸ انبوهی از مأموران وزارت اطلاعات به منزل جعفر پناهی یورش بردند و پس از بازرسی و فیلمبرداری از منزل، جعفر پناهی، همسرش طاهره سعیدی، و دخترش سولماز پناهی را به همراه ۱۲ نفر از مهمانان‌شان بازداشت کرده و به مکان نامعلومی بردند. پس از چند روز و در چند مرحله، اعضای خانواده و همکاران پناهی آزاد شدند، اما خود او همچنان در بازداشت است.

جعفر پناهی پیش از این نیز هنگامی که همراه با تنی چند از دیگر سینماگران برای گرامیداشت کشته‌شدگان در جریان اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست جمهوری دهم به گورستان بهشت زهرا رفته بود، از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شده بود. جعفر پناهی، در شهریورماه گذشته، به عنوان رئیس هیئت داوران سی و سومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مونترال به همراه دیگر اعضای هیئت داوری این جشنواره با شال‌های سبز برای ابراز حمایت از معترضان پس از انتخابات در مراسم افتتاحیه این جشنواره ظاهر شد.

فشارها بر جعفر پناهی پس از بازگشت وی به ایران تشدید شد. هنگامی که وی در مهر ماه قصد داشت برای حضور در هیئت داوران جشنواره فیلم بمبئی به هند سفر کند در فرودگاه تهران پاسپورت وی توقیف شد و سپس اعلام شد که وی از سوی معاونت امنیت دادستانی انقلاب تهران ممنوع‌الخروج شده است.

جعفر پناهی، کارگردان فیلم‌هایی چون بادکنک سفید، دایره و آفساید و برنده چند جایزه بین‌المللی از جمله شیر طلایی ونیز و خرس نقره‌ای برلین است.

جعفر پناهی، سینماگر نامدار ایرانی

صندلی خالی جعفر پناهی در هیأت داوران جشنواره فیلم کن

۱۳۸۹ اردیبهشت ۲۳, پنجشنبه

همدردی با خانواده‌های اعدام شدگان


جمهوری اسلامی یکشنبه گذشته با هدف ایجاد رعب و وحشت، پنج مبارز ایرانی از جمله چهار مبارز کرد را اعدام کرد. جمهوری اسلامی ولایت فقیه از هراس واکنش‌های مردمی در شهرهای کردنشین اکنون از تحویل جسدهای اعدام‌شدگان به خانواده‌های قربانیان نیز خودداری می‌کند. ولی فقیه و دستیاران وی نه تنها جان مبارزان و آزادگان را می‌گیرند بلکه با ممانعت از تدفین اعدام‌شدگان و حتی با بی‌توجهی به مناسک مذهبی، امکان سوگواری را نیز از خانواده‌های داغدیده قربانیان می‌گیرند.

جمهوری اسلامی درست هنگامی که به مادران سه آمریکائی دربند ویزای سفر به ایران می‌دهد، پنج ایرانی را اعدام می‌کند. محمود احمدی نژاد در روزهای اخیر چندین بار از تعامل با آمریکا سخن گفته است. بدیهی است جمهوری اسلامی که فنای خود را در عادی سازی مناسبات و دوستی با آمریکا می‌بیند تنها در پی سازش‌های مقطعی پشت پرده با آمریکاست و در صورت وقوع چنین سازشی، موج جدیدی از سرکوب و اعدام در ایران به راه خواهد افتاد.

فرزاد کمانگر، یکی از اعدام شدگان

هفت قلم آرایش در توضیح المسائل آقا

ادعای یکی از امام جمعه‌های تهران در مورد رابطه حجاب و آرایش زنان با روی دادن زلزله واکنش‌های گسترده‌ای را در چند هفته گذشته در پی داشته است. حاکمیت جمهوری اسلامی، همانند بخش عمده روحانیت اسلامی با وقوف به وجود گرایش‌های محافظه کارانه اخلاقی- مذهبی در عقب‌مانده‌ترین بخش‌های جامعه، مانند اعتقاد و التزام به حجاب و نابرابری حقوق زنان و مردان، پیوسته کوشش داشته تا عقب‌مانده‌ترین گروه‌های اجتماعی را علیه آزادی، مدرنیت و پیشرفت بسیج کنند. اما واقعیت‌های موجود در ایران نشان از آن دارد که سمت و سوی جامعه تابع خواسته‌های اسلامگرایان نیست.

بر اساس آمارهای موجود ایران دومین مصرف‌کننده لوازم آرایش در خاورمیانه و هفتمین واردکننده لوازم آرایشی در جهان است. جراحی‌های پلاستیک مانند کوچک کردن بینی هم در سال‌های پس از انقلاب در ایران رواج فراوان یافته است. ایران و عربستان، دو کشوری که مذهبی‌ترین حکومت‌های جهان را دارند، از رکوردداران اصلی مصرف محصولات و لوازم آرایشی در جهان به شمار می‌روند! باید توجه داشت که به لحاظ تفاوت‌های فرهنگی و طبقاتی و تفاوت بین زندگی در شهر و روستا، مصرف لوازم آرایشی در بخش‌های معینی از جامعه متمرکز شده است و از اینرو مصرف‌کننده شهری در ایران مصرف به مراتب بالاتری از مصرف کننده شهری در اروپا دارد.

گفته می‌شود که سن استفاده از لوازم آرایشی در ایران کاهش یافته و به دوران دبستان رسیده است. استفاده از لوازم آرایشی آنچنان گسترده است که شماری از پژوهشگران در پی یافتن علت‌های این پدیده برآمده‌اند. دکتر امان‌الله قرایی مقدم، استاد دانشگاه و پژوهشگر آسیب‌های اجتماعی در گفت‌وگویی با خبرگزاری مهر گفت: استفاده از لوازم آرایشی در ایران به معیاری برای بیان شخصیت و طبقه اجتماعی افراد تبدیل شده و آرایش کردن تنها به زنان محدود نمی‌شود، بلکه مردان نیز به آرایش کردن گرایش پیدا کرده‌اند. به باور امان‌الله قرایی جوانانی که از آرایش‌های "غلیظ و افراطی" استفاده می‌کنند، دچار فروریختگی ارزش‌های فرهنگی، اعتقادی، دینی و هنجارهای اجتماعی هستند. (سایت الف، ۸ اردیبهشت ۱۳۸۹)

به نوشته آفتاب نیوز (۲۲ فروردين ۱۳۸۹) "بین ۸۰ تا ۹۰ درصد لوازم و کالاهای آرایشی در ایران به صورت قاچاق از طریق مرزهای شرقی و غربی وارد ایران می‌شوند و آن دسته از آن‌ها که دارای مارک‌های معروف اروپایی یا امریکایی هستند تقریبا همه قلابی بوده و به طرز ماهرانه‌ای در چین، تایلند و ترکیه جعل شده و روانه بازار ایران می‌شوند."

ورود قاچاق لوازم و کالاهای آرایشی از مرزهای جنوبی و از جمله از امارات متحده عربی را نیز می‌توان به فهرست آفتاب نیوز افزود. هر چند به علت گستردگی واردات قاچاق آمارهای مصرف سرانه لوازم آرایشی در ایران چندان دقیق نیستند اما آمارهای موجود و همه شواهد حاکی از آنست که مصرف سرانه لوازم آرایشی در ایران در مقایسه با دیگر کشورهای خاورمیانه و حتی اروپا بسیار بالاست. به نوشته آفتاب نیوز سهم شرکت‌های معتبر اروپایی و امریکایی که دارای فراورده‌هائی با کیفیت و ترکیبات قابل اعتمادتری هستند، به دلیل قیمت‌های بالایی که در ایران دارند، کمتر از یک درصد بازار تخمین زده می‌شود. سهم تولیدکننده‌های ایرانی از این بازار بزرگ و رو به گسترش نیز بسیار ناچیز است و به نوشته آفتاب نیوز حداکثر در حدود پنج درصد تخمین زده می‌شود.

ارزیابی بازار لوازم و کالاهای آرایشی نیز مانند بسیاری از دیگر عرصه‌های اقتصادی در ایران متکی بر آمارها و تخمین‌هائی است که الزاماً همیشه قابل وثوق نیستند، اما اطلاعاتی که از منابع مطمئن غربی در دسترس هست نیز مؤید بالا بودن مصرف سرانه لوازم آرایشی در ایران است. شرکت سوئدی اوریفلیم تولید کننده مواد آرایشی از اندک شرکت‌های خارجی است که مجوز قانونی فعالیت در ایران دارد. آنچنان که در گزارش مالی اخیر این شرکت آمده است، ایران و چین در سال ۲۰۰۹ بزرگترین بازارهای شرکت اوریفلیم در آسیا بوده‌اند. (گزارش مالی سالانه شرکت اوریفلیم، ۲۰۰۹، صفحه ۳۳).
(Oriflame Cosmetics, annual report 2009)

رابطه محدودیت‌های گسترده‌ای که حکومت جمهوری اسلامی در ایران اعمال می‌کند و اقبال دختران و زنان ایرانی به مصرف بالای لوازم و کالاهای آرایشی آشکار است. برخی فعالان حقوق زنان بر این باور هستند که تحمیل حجاب و پوشش اسلامی (فقط صورت دیده می شود)، تغییر یکباره ساختار جمعیتی کشور و افزایش شمار جوانان زیر سی سال از دلایل روی آوردن زنان و دختران به آرایش افراطی است. بدیهی است که زنان، دختران، پسران و مردان بایستی در آرایش کردن یا آرایش نکردن آزادی مطلق داشته باشند. به گفته بابا طاهر "متاع کفر و دین بی مشتری نیست – گروهی آن، گروهی این پسندند". اما با نگاهی به توضیح‌المسائل مراجع تقلید می‌توان تفاوت عظیمی بین واقعیت‌های جامعه ایران و رهنمودهای این مراجع را مشاهده کرد. رهنمودهای مراجع تقلید نشاندهنده بیگانگی آنان از واقعیت‌های اجتماعی و فاصله آنان با بخش‌های بزرگی از مردم و گرایش‌های آنان است.

توضیح المسائل‌های همه آیات عظام از لحاظ ساختار و محتوا شباهت فراوانی به هم دارند و تفاوت‌های عمده‌ای نیز با هم ندارند. در این نوشتار به توضیح المسائل دو مرجع تقلید اشاره می‌شود: آیت‌الله محمد تقی بهجت ‌که به عنوان "عارف فرهيخته‌" و "نماد زهد و تقوا" مطرح بود، هر چند حرف و حدیث‌های فراوانی درباره ثروت افسانه‌ای وی نیز وجود داشت و دیگری آیت‌الله سیستانی که از وی به عنوان برجسته‌ترین مرجع کنونی شیعه نام برده می‌شود. این دو مرجع شیعه غیر دولتی بوده‌اند و پیوسته دور از سیاست روز بوده‌اند. از اینرو رهنمودهای آنان فارغ از مصلحت اندیشی‌‌های حکومتی است و ربطی به موضعگیری‌های سیاسی ندارد.

به عقیده محمد تقی بهجت آرايش به مقدار خيلى كم هم اشکال شرعی دارد (مسئله ۷۸۳ توضیح المسائل‌ آیت‌الله بهجت) و حتی کاربرد "لنز رنگی حكم زينت دارد كه بايد از نامحرم پوشانده شود." (مسئله ۷۸۴ توضیح المسائل‌ آیت‌الله بهجت). جراحى پلاستيکِ صورت اکنون رواج گسترده‌ای در ایران یافته است. بهجت آنرا هم در "حکم زینت" می‌داند که باید پوشیده شود (مسئله ۷۸۵). به نظر بهجت حتی ابروان اصلاح شده، حلقه ازدواج، ناخن مصنوعى، بلند گذاشتن ناخن، سرمه كشيدن، استفاده از عطر و ادكلن و حتی "نفس خوشبو و معطّر بودن" و هر چیز دیگری که سبب جلب توجه نامحرم شود، اشکال شرعی دارد و بايد از آنها اجتناب شود. (مسئله ۷۸۸، ۷۸۹، ۷۹۰، ۷۹۱، ۷۹۲، ۷۹۳، ۷۹۸، ۷۹۹، ۸۰۰). آیت‌الله بهجت استفاده از زنجير، انگشتر يا ساعت مچى طلا را نیز برای مردان و زنان دارای اشکال شرعی و حرام می‌داند. (مسئله ۸۰۷)

پاسخ‌های آیت‌الله سیستانی در باب آرایش شاید تا اندازه‌ای از احکام شرعی آیت‌الله بهجت کمتر سختگیرانه به نظر برسند اما محتوای کلی آنها کم و بیش مانند احکام بهجت و دیگر مراجع است. آیت‌الله سیستانی هم پوشاندن صورت آرایش‌شده را واجب می‌داند: "پس از به كاربردن پودر و وسايل آرايشی، پوشاندن صورت واجب است" (سؤال ۲، مبحث آرایش، توضیح المسائل‌ آیت‌الله سیستانی). "لنزهاى رنگى اگر زينت حساب شود جايز نيست" (سؤال ۴، مبحث آرایش). آیت‌الله سیستانی رنگ كردن همه و يا قسمتی از مو به نيٌت عيب‌پوشی و يا كم نشان‌دادن سنّ را نیز غیر جايز می‌داند. (سؤال ۳، مبحث آرایش توضیح المسائل‌ آیت‌الله سیستانی).

موضوع آرایش و حجاب تنها یکی از جلوه‌های شکاف عظیمی است که بین روحانیت شیعه و اکثریت مردم وجود دارد. بدیهی است که اکثریت مراجع تقلید و روحانیت شیعه سنگر سنت‌های محافظه‌کارانه را رها نخواهد کرد و به گرایشات و نیازهای جوانان بی توجه خواهد بود. پرسش آنست که آیا این شکاف در آینده از بین خواهد رفت یا عمیق‌تر خواهد شد؟


ابزار ضربه زدن به اسلام