۱۳۸۸ مهر ۱۰, جمعه

چند نکته درباره نگارش فارسی، کاربرد نیم‌فاصله


کاربرد نیم‌فاصله در نگارش فارسی – جدانویسی یا پیوسته‌نویسی

پیشوند "می" در فعل‌‌های ماضی استمراری و مضارع اخباری و مانند آن بایستی جدا از فعل مابعد نوشته شود. از اینرو "میرفتم" و "میرقصند" درست نیست و بایستی نوشت: "می‌رفتم" و "می‌رقصند". تا اینجای قضیه درست. اما مشکل آنست که ما که با کامپیوتر می‌نویسیم و این قاعده را رعایت می‌کنیم با این وضع روبرو می‌شویم که گاهی "می" در انتهای یک سطر و فعل مابعد آن، "رفتم" یا "رقصند" در آغاز سطر بعد قرار می‌گیرد که چندان زیبنده نیست. پسوند "اند" در فعل "آورده‌اند" نیز به همین شکل ممکن است دوپاره شود.

درباره بدی‌های رعایت نکردن این‌گونه قاعده‌های جدا‌نویسی مطالب فراوانی در کتاب‌ها و در اینترنت نوشته شده است. البته من نمی‌دانم که واقعاً اگر شما با خودتان و با دیگران لج کنید و همچنان بنویسید "میرفتم" و "میرقصند" چه اتفاقی خواهد افتاد. به هر تقدیر قضیه از این که هست بدتر نخواهد شد ولی شاید آنکه نوشته شما را می‌خواند زیر لب یک چیزی بگوید. البته خیلی‌ها هم اصلاً متوجه موضوع نمی‌شوند و چیزی هم زیر لب نخواهند گفت و قضیه به خوبی و خوشی پایان می‌یابد، اما اگر بخواهید این قاعده‌ها را رعایت کنید و از زیبندگی نوشته شما هم کاسته نشود می‌توانید از "نیم‌فاصله" استفاده کنید.

نیم‌فاصله در نوشتن کلمات مرکب مانند "سیب‌زمینی"، "آئین‌نامه"، "کم‌مصرف"، "چوب‌پرده"، "چوب‌بری" و مانند آن نیز کاربرد دارد. درباره علامت جمع "ها" اتفاق نظر وجود ندارد. اما اگر بخواهید به جای "سیبها" یا "سیب ها " بنویسید "سیب‌ها"، باز هم می‌توانید از نیم‌فاصله استفاده کنید.

چند نرم‌افزار کامپیوتری برای تایپ نیم‌فاصله وجود دارد که در اینجا آنها را کنار می‌نهیم زیرا می‌توان بدون نصب نرم‌افزار نیز نیم‌فاصله را تایپ کرد. آن شیرپاک‌خورده‌هائی که کامپیوتر و برنامه‌های کامپوتری و این جور چیزها را پدید آورده‌اند، یک راه‌حل‌هائی هم در یک گوشه کامپیوتر قرار داده‌اند که می‌توان در این مورد از آن راه‌حل‌ها بهره گرفت.
برای‏ اینکه بتوانید از نیم‌فاصله در برنامه مایکروسافت ورد استفاده کنید، چنین کنید:

گزینه ۱
برای اینکار کافی است هنگامی که متن فارسی را تایپ می‌کنید کلیدهای ترکیبی Ctrl+Shift+4 را همزمان وارد نمایید.
در این صورت یک نیم‌فاصله ایجاد می‌شود و سپس می‌توانید ادامه مطلب را تایپ کنید.

گزینه ۲کلیدهای ترکیبی Ctrl و - را همزمان وارد نمایید.
در این صورت یک نیم‌فاصله ایجاد می‌شود و سپس می‌توانید ادامه مطلب را تایپ کنید.

گزینه ۳
الف- در Insert/Infoga گزینه Symbol را انتخاب کنید.
ب- در این حالت پنجره Symbol فعال می‌شود. در این پنجره بخش Special Character/Specialtecken
را انتخاب کنید.
ج- در این لیست پائین بروید تا گزینه Nonbreaking Space/Ihopskrivning, mjuk brytning را ببینید.
با فشردن دکمه چپ ماوس بر روی این گزینه، آنرا به رنگ آبی درآورید.
د - در این مرحله بر روی Keyboard Shortcut/ Kortkommando کلیک کنید.
ھ- با کلیک روی این دکمه، پنجره Press new shortcutkey/Anpassa Tangentbord نمایان می‌شود.
و- به Customize keyboard/Ange nytt kortkommando وارد شوید و برای نمونه کلیدهای ترکیبی Alt+H
یا ترکیب دیگری را وارد کنید.
ز- Assign/Koppla و سپس Close/Stäng را کلیک کنید.
ح- از این پس می‌توانید هنگام نوشتن با فشردن همزمان Alt+H نیم فاصله ایجاد کنید.


رقم‌های فارسی یا عربی؟اگر تازی‌گریزی و مانند آنرا کنار نهیم، باز هم بایستی توجه داشته باشیم که ٠١٢٣٤٥٦٧٨٩ رقم‌های عربی هستند نه فارسی. رقم‌های فارسی اینها هستند: ۰۱۲۳۴۵۶۷۸۹
اگر برای تایپ رقم‌های فارسی دشواری دارید، می‌توان چنین کرد:

الف- در Insert/Infoga گزینه Symbol را انتخاب کنید.
ب- تک تک رقم‌های فارسی را پیدا کنید و برای هر کدام یک کد انتخاب کنید. برای نمونه برای رقم فارسی ۴،
Alt+4 را انتخاب کنید. به این ترتیب از این پس برای نوشتن ۴ بایستی همزمان Alt+4 را وارد کنید و برای
نوشتن ۵ بایستی همزمان Alt+5 را وارد کنید.


"ک" و "ی"
اگر تا اینجای قضیه حوصله داشته‌اید، به این نکته هم توجه داشته باشید که حرف‌های "ك" و "ي" عربی هستند. فارسی آنها "ک" و "ی" است. این حرف‌های فارسی را هم می‏توان در Insert/Infoga یافت.

.