۱۳۸۹ مهر ۱۴, چهارشنبه

انتخابات سوئد و پیامدهای زودهنگام آن

چهره‌ انسانی لیبرالیسم بورژوائی
انتخابات ۲۰۱۰ پارلمان سوئد از چند جهت استثنائی بود. حزب سوسیال دمکرات بدترین نتیجه تاریخ خود را به دست آورد. حزب بورژوائی "مدرات‌ها" (میانه‌روها) که اکنون "مدرات‌های نو" نام دارد با بیش از سی در صد آرای شهروندان، بهترین نتیجه تاریخ خود را به دست آورد. حزب مهاجرستیز "دمکرات‌های سوئد" که ریشه در تشکیلات نازیستی و نژادپرستانه دارد نیز برای نخستین بار وارد پارلمان سوئد شد. حزب سوسیال دمکرات سوئد که پیشتر موفق شده بود چهره‌ای انسانی به سوسیالیسم دهد، دهه‌های طولانی یکه‌تاز میدان سیاست سوئد بود. اکنون این حزب بورژوائی "مدرات‌های نو" است که موفق شده است چهره‌ای انسانی به لیبرالیسم بورژوائی بدهد و آرای بسیاری از شهروندان سوئد به ویژه شهروندان دارای تحصیلات بالا و درآمد متوسط و بالا در شهرهای بزرگ سوئد را به خود جلب کند.

سوئد آخرین کشور اروپای غربی است که یک حزب مهاجرستیز وارد پارلمان آن می‌شود. "فردریک راینفلت" رهبر حزب "مدرات‌ها" در مبارزات انتخاباتی با صراحت اعلام کرد که حزب وی هیچگونه همکاری با حزب مهاجرستیز "دمکرات‌های سوئد" نخواهد کرد و "حتی حاضر نیست با انبر هم به آنها دست بزند". "مونا سالین" رهبر حزب سوسیال دمکرات با صراحتی از این هم آشکارتر اعلام کرد که هرگز با این حزب مهاجرستیز همکاری نخواهد کرد. اما "لارش اولی" رهبر حزب چپ سوئد قاطع‌تر از هر سیاستمدار دیگری علیه "دمکرات‌های سوئد" موضع گرفت.

دین و روحانیت در سکولارترین کشور جهان
سوئد یکی از مدرن‌ترین و غیردینی‌ترین (سکولارترین) کشورهای جهان است اما هنوز هم برخی مراسم دیرینه سوئدی رنگ مذهبی دارند هر چند چنین مراسمی کاملاً از محتوای مذهبی تهی شده‌اند. یکی از این مراسم دیروز برگزار شد، به این ترتیب که پس از معرفی هیئت وزیران به پارلمان، نخست وزیر، هیئت وزیران و همه ۳۴۹ نفر نمایندگان پارلمان به کلیسای بزرگ استکهلم رفتند و به سخنرانی اسقف استکهلم گوش فرادادند.

کلیسای سوئد فاقد هرگونه قدرت سیاسی است و احتمالاً تنها شمار بسیار اندکی از نمایناگان پارلمان سوئد اعتقادات مذهبی دارند اما بدیهی است که همه آنان از چپ تا راست و از دیرباز، هر چهار سال یکبار به کلیسای بزرگ استکهلم رفته‌اند و با ادب و احترام به سخنرانی اسقف استکهلم گوش داده‌اند. دیروز ۵ اکتبر ۲۰۱۰ اما اتفاق نادری در کلیسای بزرگ استکهلم روی داد.

اوا برونه، اسقف کلیسای استکهلم (عکس از اوربان آندرشون)


روحانی سوئدی
هنگامی که اسقف کلیسای استکهلم، خانم "اوا برونه" در سخنرانی خود با اشاره به تظاهرات بزرگ ضد نژادپرستی دوشنبه در استکهلم، مهاجرستیزی و نژادپرستی را محکوم کرد و تأکید کرد که همه انسان‌ها دارای ارزش برابر هستند، نمایندگان حزب "دمکرات‌های سوئد" در اقدام اعتراضی بی‌سابقه‌ای کلیسا را ترک کردند. این واکنش ناگهانی با انتقاد گسترده سیاستمداران، رسانه‌ها و مردم سوئد روبرو شد. خانم "اوا برونه" اسقف کلیسای استکهلم پس از این رویداد در مصاحبه با رسانه‌ها گفت: "من بر اساس آموزه‌های انجیلی همیشه در خطبه‌های خودم بر موضوع برابری همه انسان‌ها تأکید می‌کنم."

تابستان گذشته نیز در جریان یک بحث در چارچوب "هفته سیاستمداران" یک مشاجره لفظی شدید بین نمایندگان حزب مهاجرستیز "دمکرات‌های سوئد" و اسقف "لنارت کوسکینن" روی داد. اسقف اعظم، اسقف‌ها و بسیاری از کشیش‌های کلیسای سوئد از سال‌ها پیش در صف مدافعان برابری انسان‌ها اعم از دیندار و بی دین بوده‌اند و در بسیاری موارد نیز به یاری پناهجویانی که نیازمند کمک بوده‌اند شتافته‌اند. کلیسای سوئد هرگز از یاری دادن به این پناهجویان که اکثراً مسلمانند و هیچگونه پیوندی با مسیحیت و کلیسا نیز ندارند، دریغ نکرده است.

روحانی ایرانی
یک مقایسه بین اسقف‌ها و کشیش‌های سوئدی از یک سو و آیت‌الله‌ها و حجت‌الاسلام‌های ایرانی می‌تواند جالب باشد. در حالی که گروه نخست از آزادی و برابری همه انسان‌ها، صرفنظر از دین و نژاد آنان دفاع می‌کند، روحانیون شیعه ایرانی یا حکم قتل، حبس، حد شرعی و تکفیر شهروندان را صادر می‌کنند و یا اگر در صدور چنین احکامی دخیل نباشند، واکنشی نیز از خود نشان نمی‌دهند. کجاست آن آیت‌الله‌ و حجت‌الاسلامی که تأکید کند که همه انسان‌ها اعم از دیندار و بی دین دارای ارزش برابر هستند و کجاست آن مرجع تقلیدی که در واکنش به حکم جائرانه‌ قتل و حبس آزاداندیشان از غنائم دولتی چشم بپوشد، عمامه از سر بردارد، یقه بدراند، کفن به تن کند، به خیابان بیاید و فریاد اعتراض سر دهد؟