پیروزی جوانان تونس بر دیکتاتور

پیروزی جوانان تونس بر دیکتاتور

سلیم عمامو و عزیز عمامی دو وبلاگنویس و فعال سیاسی تونسی

عکس از وبلاگ لینا بن مهنی "یک دختر تونسی"

لینا بن مهنی، "یک دختر تونسی" (بنية تونسية)

مردم امروز سه شنبه ۱۸ ژانویه هم در خیابان‌های تونس، پایتخت تونس در اعتراض به ترکیب کابینه جدید تونس و ابقای وزیران کلیدی دولت زین العابدین بن علی در کابینه تظاهرات کردند و پلیس امروز هم با گاز اشک‌آور و شلیک هوائی به رویاروئی با تظاهرکنندگان پرداخت. چهار نفر از وزیرانی که از چهره‌های اپوزیسیون درون مرزی بودند امروز از پست‌های خود در کابینه استعفا دادند.

منصف مرزوقی ، برجسته‌ترین چهره اپوزیسیون تونس امروز از پاریس به تونس بازگشت و مورد استقبال پرشور مردم قرار گرفت. بازگشت او مستقیماً از تلویزیون تونس پخش شد و صحنه های ورود او به فرودگاه و استقبال مردم از او بارها و بارها از تلویزیون تونس پخش شد. وی مردم تونس را به ادامه مبارزه برای آزادی و دمکراسی فراخواند. نخستین اقدام وی در بازگشت به تونس بازدید از آرامگاه محمد البوعزيزی خواهد بود. وی اعلام کرد که در انتخابات ریاست جمهوری کاندید خواهد شد.

قهرمان جنبش
آنچه اکنون انقلاب یاسمنی تونس نام گرفته است، خیزش جوانان تحصیلکرده و طبقات متوسط شهرنشین علیه دیکتاتوری، فساد و بی کفایتی رهبران کشور است. هر جنبش اجتماعی قهرمانان و رهبران ویژه خود را دارد. یکی از این قهرمانان لینا بن مهنی مشهور به "یک دختر تونسی" (بنية تونسية) است.

دختر وبلاگنویس
لینا بن مهنی، دختر ۲۷ ساله ریزجثه‌ وبلاگنویسی است که از نارسائی کلیه رنج می‌برد. وی مدرس زبانشناسی در دانشگاه است و وبلاگ او در جریان خیزش مردم تونس در هفته‌های اخیر یکی از منابع مهم اطلاعاتی و خبررسانی برای تونسی‌ها و غیرتونسی‌ها بوده است. هنگامی که رژیم تلاش کرد وبلاگ او را فیلتر کند، او سرور و آدرس خود را تغییر داد. او به گوشه و کنار تونس سفر کرده و تظاهرات مردم را مستند کرده و آنها را در وبلاگ خود منعکس کرده است. او به روزنامه "سید سونسکا داگبلادت" می‌گوید: "من در روزهای اخیر خیلی کشته و خیلی خون دیده‌ام."

لینا می‌گوید: "پدرم به من افتخار می‌کند. او خودش هشت سال در زندان دیکتاتور پیشین حبیب بورقیبه بوده است."
لینا بن مهنی معتقد است که نقش مستقل زنان در جامعه سکولار تونس باعث شده که آنان اکنون نقش مهمی در خیزش مردمی تونس داشته باشند. لینا می‌افزاید: "وقتی می‌شنوم که رهبر اسلامگرایان، راشد غنوشی می‌گوید که این آنها بودند که شورش را آغاز کردند، دچار هراس می‌شوم."

وبلاگ لینا بن مهنی، "یک دختر تونسی"
http://atunisiangirl.blogspot.com

لینا بن منهی

غرور، افتخار و اضطراب در تونس

مردم تونس نخستین ملت عرب هستند که با خیزش قهرمانانه خود یک رژیم دیکتاتوری را به زانو در می‌آورند. با الهام از رویدادهای تونس، در برخی کشورهای عربی تظاهراتی روی داده و حتی چندین جوان در مصر، الجزایر و موریتانی خود را آتش زده‌اند تا شاید مانند جوان تونسی محمد البوعزيزی آغازگر موجی از تظاهرات اعتراضی باشند که به سقوط دیکتاتور انجامید. رویدارهای اخیر تونس برای بسیاری از جهانیان غیرمنتظره بود اما فعالیت سیاسی اپوزیسیون علیرغم افت و خیزهای بسیار، سال‌ها در تونس در جریان بوده است. منابع خبری مردم عادی تلویزیون الجزیره و دیگر تلویزیون‌های خارجی بوده و جوانان و روشنفکرانی که به اینترنت دسترسی داشته‌اند با استفاده از فیلترشکن صدها پلیس سایبری دولت تونس را دور زده‌اند و به وبگاه‌ها و وبلاگ‌های اینترنتی دسترسی یافته‌اند. جوانان تونسی می گویند که هر کدام از آنان به یک متخصص کاربرد فیلترشکن و دورزدن پلیس سایبری تبدیل شده اند.

امروز غرور و افتخار مردم تونس آمیخته است با انتظار و اضطراب. محمد غنوشی نخست وزیر تونس بعدازظهر امروز دوشنبه کابینه ائتلافی تونس را معرفی کرد. محمد غنوشی افزون بر این اعلام کرد که رسانه‌ها و اینترنت در تونس آزاد خواهند بود و همه زندانیان سیاسی نیز آزاد می‌شوند. اما آنچه موجی نگرانی مردم تونس شد ترکیب کابینه ائتلافی است. گذشته از چند چهره‌ اپوزیسیون درون مرزی، سه نفر از وزیران کلیدی دولت زین العابدین بن علی، یعنی وزیران کشور، امورخارجه و دارائی در پست‌های خود ابقا شده‌اند. ابقای این وزیران بیدرنگ موجب اعتراضات خیابانی در پایتخت تونس شد و پلیس با ماشین آبپاش، گاز اشک‌آور و شلیک هوائی به رویاروئی با تظاهرکنندگان پرداخت. به گفته فعالان سیاسی تونسی در اروپا، شایع است که محمد غنوشی نخست وزیر تونس همچنان با رئیس جمهور فراری زین العابدین بن علی در ارتباط است.

دفترهای حزب زین العابدین بن علی در آتش
در حالی که نیروهای پلیس بیشتر به زین العابدین بن علی وفادارند، آنچه مایه دلگرمی مردم تونس است، بیطرفی و یا حتی جانبداری ارتش از مبارزات مردمی است. مردم تونس دفترهای حزب زین العابدین بن علی "حزب تجمع قانون اساسی دموکراتیک" را در شهرها به آتش می‌کشند اما به بانک‌ها و اداره‌های دولتی آسیبی وارد نمی‌کنند. ارتش نیز اعلام کرده است که از ساختمان‌های دولتی، پل‌ها، ایستگاه‌های برق و مخابرات و مراکز مهم زیربنائی تونس محافظت خواهد کرد.

منصف مرزوقی کیست؟
نگرانی مردم تونس از ماندن چهره‌های کلیدی دولت زین العابدین بن علی در دولت ائتلافی از جمله به این علت است که هیچیک از چهره‌های اپوزیسیون نقش برجسته‌ای در مبارزات هفته‌های اخیر مردم نداشته و کوشش آشکاری برای رهبری این مبارزات نکرده‌اند. فعالترین تشکل‌ها در تظاهرات اخیر تونس، گروه‌های صنفی بوده‌اند. یکی از برجسته‌ترین چهره‌های اپوزیسیون تونس منصف مرزوقی، پروفسور علوم پزشکی، رهبر "کنگره جمهوری تونس" و رهبر پیشین سازمان حقوق بشر تونس است که هم اکنون در پاریس به سر می‌برد.

منصف مرزوقی (المنصف المرزوقی) متولد ۱۹۴۵ و فرزند یک وکیل مشهور و مبارز راه آزادی است. وی شماری کتاب در زمینه علم پزشکی و حقوق بشر نوشته است و سابقه سال‌ها فعالیت سیاسی و حقوق بشر و دفاع از حقوق کودکان در تونس و جهان عرب را دارد. وی پس از چندین بار به زندان افتادن در تونس، مقام پروفسوری خود در دانشگاه را از دست داد و ناچار به مهاجرت به فرانسه شد و از سال ۲۰۰۱ به عنوان پروفسور مهمان در پاریس مشغول به کار شد. در اکتبر ۲۰۰۶ یعنی هنگامی که وی در پاریس به سر می‌برد، در مصاحبه با تلویزیون الجزیره هم‌میهنان خود را تشویق کرد که در برابر رژیم تونس نافرمانی مدنی کنند. زین العابدین بن علی رئیس جمهور تونس به علت آن مصاحبه دولت قطر را به "کارزار دشمنانه" و آسیب رساندن به تونس متهم کرد. منصف مرزوقی در اکتبر همانسال خود به تونس بازگشت تا به گفته خود رژیم تونس را به مبارزه بطلبد. وی بر آن بود که یک مبارزه دمکراتیک و بدون خشونت را در تونس به راه بیندازد. در بازگشت به شهر خود "سوس" وی عملاً در حصر خانگی قرار گرفت.

بسیجی‌ها و لباس شخصی‌های تونسی
منصف مرزوقی در نخستین روزهای بازگشت به شهر "سوس" در تونس، به قصد قدم زدن در شهر از خانه بیرون رفت. پس از چند قدم ناگهان یک زن شروع به داد و فریاد کرد و ادعا کرد که منصف مرزوقی می‌خواسته است به سوی او دست درازی کند و "بسیجی‌ها و لباس شخصی‌های" زین العابدین بن علی نیز که یکباره آنجا ظاهر شده بودند فریاد زدند "خائن" و "یهودی کثیف" و وی را به تجاوز به آن زن متهم کردند!

منصف مرزوقی مبارزی صبور و میانه‌رو است که هدفش گذار مسالمت ‌آمیز به دمکراسی بوده است. وی با بهره‌گیری از تماس‌های بین‌المللی خود، اقدامات گسترده‌ای در راستای اطلاع رسانی پیرامون وضعیت اسف‌بار حقوق بشر و شرایط سخت زندانیان سیاسی در تونس انجام داده است. وی مخالف تحریم اقتصادی و تحریم توریستی تونس بوده و بر این باور بوده که مردم عادی از چنین تحریم‌هائی آسیب‌ می‌بینند. وی چنین می‌گوید که اسلامگرایان تونسی افراد مسالمت‌آمیزی هستند اما وی درباره تندروهای اسلامگرای تونسی که درعراق جنگ کرده و سپس به تونس بازگشته‌اند هشدار داده است. وی احتمالاً کاندیداتوری خود را در انتخابات ریاست جمهوری تونس اعلام خواهد کرد.

منابع: از جمله عفو بین الملل و آرشیو روزنامه "سونسکا داگبلادت" Svenska Dagbladet

منصف مرزوقی، منادی حقوق بشر در تونس - عکس از: اینگوار کارمهد، روزنامه سونسکا داگبلادت

خیزش شجاعانه مردمی و فروپاشی در تونس

نه خشن‌ترین و خونخوارترین
خودسوزی محمد البوعزيزی، یک جوان تونسی در اعتراض به زورگوئی پلیس و فشارهای حکومتی به گسترش سریع اعتراضات و تظاهرات شجاعانه‌ای منجر شد که به فرار رئیس جمهور تونس انجامید. تونس کشوری است که در سال‌های اخیر بودجه و نیروی فراوانی را صرف آموزش کرده است. تونس دارای یک جمعیت نسبتاً بزرگ جوان و تحصیلکرده است که با وجود رشد اقتصادی کشور، برای یافتن کار با دشواری روبرو بوده‌اند. بیکاری گسترده، افزایش قیمت‌ها، سانسور و فقدان آزادی‌های سیاسی گروه‌های گسترده را در این کشور به ستوه آورده است. این بار هم رژیمی در خاورمیانه به لرزه درمی‌آید که علیرغم اعمال استبداد، در زمره خشن‌ترین و خونخوارترین رژیم‌ها نبوده است و حتی اقدامات مثبتی برای پیشرفت کشور انجام داده است.

شتاب رویدادهای هفته‌های اخیر و پیامدهای آن در تونس آنچنان سریع و غیرمنتظره بوده است که آگاه‌ترین ناظران سیاست تونس نیز از اظهارنظر قاطع درباره سمت و سوی این تحولات خودداری می‌کنند. برخی فعالان سیاسی تونسی در اروپا چنین باور دارند که پس از فرار رئیس جمهور زین العابدین بن علی، این ارتش است که عملاً قدرت را در دست گرفته است. نخست این محمد الغنوشی بود که چند ساعت پس از فرار زین العابدین بن علی اعلام کرد که طبق قانون اساسی کشور، قدرت را در دست گرفته است اما یک روز بعد فواد المیزع رئیس پارلمان این کشور اعلام کرد که وی پست ریاست جمهوری را در اختیار گرفته است.

آزادی زنان
وضعیت سیاسی و اجتماعی تونس از برخی جهات بی شباهت به وضعیت ترکیه در دهه‌های اخیر و ایران در زمان پادشاهی خاندان پهلوی نبوده است. تونس کشور اسلامی سکولار و نسبتاً مدرن اما فقیری است که از ثبات و رشد اقتصادی برخوردار بوده. صنعت گردشگری و کشاورزی در این کشور پیشرفت داشته و زنان از برخی آزادی‌ها برخوردار بوده‌اند. اگر چه تونس یک کشور اسلامی است اما آنچنان اثری از اسلام افراطی و تمامیت‌خواه در تونس نیست. هر چند زنان باحجاب در کوچه‌ها و خیابان‌های شهرهای تونس کم نیستند اما زنان و دختران بیشتری به ویژه در پایتخت و شهرهای بزرگ دیده می‌شوند که آزادانه پوشش و نحوه زندگی روزمره خود را انتخاب کرده‌اند. با وجود آنکه تونس یکی از آزادترین کشورهای عربی بوده است اما احزاب سیاسی و نهادهای مدنی در این کشور ممنوع بوده‌اند. سانسور گسترده در تونس شامل همه رسانه‌ها و حتی اینترنت بوده است اما اینترنت و فن‌آوری جدید راه‌های نوی پیش پای جوانان و شهروندان می‌نهد. گروه‌ها و تشکل‌های اینترنتی مانند "حزب دزدان دریائی" در انعکاس رویدادهای اخیر نقش قابل توجهی داشته‌اند.

شعبه سوئدی حزب دزدان دریائی دارای نماینده در پارلمان اروپاست.

فرار رئیس جمهور تونس و فروپاشی دیکتاتوری سیاسی در این کشور مایه افتخار مردم تونس است که با تظاهرات و خیزش شجاعانه خود نظام دیکتاتوری و پلیسی را به زانو درآوردند. این پیروزی در کشوری که فاقد آزادی‌های سیاسی بوده و از برخی دشواری‌های اقتصادی و بیکاری گسترده رنج می‌برد، توقعات بسیار بزرگی را در پی خواهد داشت. کمتر از یک سال پیش، در آوریل ۲۰۰۹ قرقیزستان نیز شاهد اعتراضات و خیزش خودجوشی بود که به تیراندازی پلیس به مردم، کشته شدن دهها نفر و سپس فرار رئیس جمهور قربان بک باقی ‌اف منجر شد اما این کشور که فاقد سنت‌های دمکراتیک و نهادهای مدنی است، همچنان با دشواری‌های پیچیده سیاسی و اقتصادی دست به گریبان است.

فعالان حقوق بشر و اسلامگرایان در تلاش برای ایفای نقش سیاسی در تونس
فرار رئیس جمهور تونس و بستگان نزدیک وی نیز به تنهائی به حل مشکلات کشور تونس منجر نخواهد شد. دیکتاتور گریخته است و نظام دیکتاتوری و ماشین سرکوب ترک برداشته و لرزیده است اما همچنان پابرجاست. تونس کشوری است با جمعیت جوان و نسبتاً تحصیلکرده و مدرن اما این کشور فاقد سنت‌های دمکراتیک و نهادهای مدنی است. با وجود آنکه ارتش در روزهای اخیر کوشش داشته نظم را در شهرها برقرار کند اما با باز شدن در زندان‌ها هزاران زندانی جنائی فرار کرده‌اند و هرج و مرج، غارت و ناامنی گسترده در شهرها برقرار بوده است. حاکمان جدید مردم را به اتحاد و آرامش دعوت کرده‌اند و وعده انتخابات زودرس را داده‌اند. منصف مرزوقی، پروفسور علوم پزشکی، رهبر "کنگره جمهوری تونس" و رهبر پیشین سازمان حقوق بشر تونس که از برجسته ترین رهبران اپوزیسیون تونس است و سالیانی نیز در زندان تونس بوده، اکنون در پاریس به سر می برد و در راه بازگشت به تونس است. راشد غنوشی (شیخ راشد الغنوشی) رهبر گروه "حركه الاتجاه الاسلامی" معروف به "النهضت" نیز که در لندن زندگی می کند در راه بازگشت به تونس است. هر دو آنان خواهان ایفای نقش در سیاست تونس هستند.

گذار به دمکراسی یا اجرای موازین شرعی؟
آیا حاکمان کنونی تونس اراده‌ای برای مشارکت همه گروه های مردمی در قدرت سیاسی، توزیع عادلانه و عاقلانه قدرت و توجه به خواسته‌های مردم را دارند؟ آیا آنان میلی برای دمکراتیزه کرده جامعه تونس دارند و آیا آنان موفق خواهند شد عوامفریبان اسلامی تمامیت خواه را از صحنه قدرت دور نگاه دارند و مانع شوند که آنان از فضای باز سیاسی سوء استفاده کنند و نیروهای مردمی و دمکرات را منزوی کنند؟ آیا حاکمان سیاسی تونس وسوسه نخواهند شد تا در یک بازی سیاسی از جمله با وعده اجرای برخی موازین شرعی اسلامی و دستبرد به حقوق زنان با گروه‌های اسلامگرا مانند گروه "النهضت" راشد غنوشی سازش کنند و راه را برای دمکراتیزه کردن کشور سد کنند؟ آیا طبقه حاکم کوشش خواهد کرد تا برای حفظ سلطه خود از اسلام و اسلامگرایان به عنوان مانعی برای قدرت گرفتن مردمسالاری و مردمسالاران استفاده کند؟ در غیاب سنن دمکراتیک و نهادهای مردمی، تشنج و ناامنی همچنان در تونس حاکم است و وفاداران به زین العابدین بن علی مشغول خرابکاری و ایجاد ناامنی هستند. مردم شجاع تونس برای رسیدن به آزادی و دمکراسی راه پیچیده و درازی در پیش دارند.

زين العابدين بن علی در هنگام دیدار از محمد البوعزيزی در بیمارستان، پیش از مرگ وی.
عکس از "تونس الیوم"
http://www.tunisianewstoday.com/

تظاهرات در تونس. با فرار رئیس جمهور بازی تمام نشده است! راه رسیدن به دمکراسی برای مردم شجاع تونس طولانی است.
عکس از "تونس الیوم"
http://www.tunisianewstoday.com/